O lawetach

Laweta pomocy drogowej

Każdy z nas kojarzy mniej więcej, co to jest laweta. Najczęściej kojarzy się z przyczepą lub samochodem, o charakterystycznej zabudowie najazdu, umożliwiającym transport samochodów lub maszyn. Kupić gotową? Zlecać zabudowę? Jaki osprzęt jest potrzebny?

Lawety służą do transportu pojazdów sprawnych technicznie lub w różnym stopniu uszkodzenia. Na lawecie przewieźć można samochód osobowy, dostawczy, bus, maszyny i pojazdy specjalistyczne, przyczepy campingowe, jachty, łodzie, skutery, wózki widłowe, traktory, maszyny rolnicze i budowlane, takie jak zwyżki, koparki, ładowarki i wiele innych ładunków. Załadunek ułatwiają specjalnie konstruowane najazdy.

Konstrukcja lawety

Lawety posiadają zabudowę stałą lub hydrauliczną. Dzielimy je ze względu na konstrukcję i zastosowanie na trzy typy:

Laweta pojedyncza stała – o stałej, prostej konstrukcji. Jej przeznaczeniem jest transport samochodów osobowych. Dodatkowym wyposażeniem może być żuraw lub wysięgnik holowniczy.

Laweta stała piętrowa – jej konstrukcja pozwala na przewóz kilku aut równocześnie. Dwie platformy załadunkowe umieszczone są jedna nad drugą.

Laweta załadunkowa hydrauliczna – wyposażona w dodatkowy wysięgnik, przeznaczona do transportu pojazdów osobowych i dostawczych. Posiada dwa poziomy, dolny i górny, wykorzystywana najczęściej w pomocy drogowej i ratownictwie drogowym.

Wybierając lawetę do własnego użytku należy zwrócić uwagę na jej typ, rodzaj, wagę, dopuszczalną masę całkowitą, ładowność, wymiary i układ hamujący. Nie bez znaczenia są elementy wyposażenia dodatkowego. Decydując się na zakup lawety, można wybrać jedną z dwóch opcji. Opcja pierwsza to zakup gotowego auta z zabudową, a opcja druga to zakup samochodu bazy rozbudowanie go wg swoich potrzeb. Jako auto lawety doskonale sprawdzają się samochody o tylnym napędzie, posiadające most na bliźniaku. Chodzi o to, by konstrukcja samochodu, który stanowi bazę lawety była maksymalnie prosta, a równocześnie bardzo trwała i niezawodna. Co ciekawe, do tych najbardziej niezawodnych należą starsze modele: VW LT, Fiat Ducato i Reanult Master.

Najazd w lawecie powinien być długi, z jak najmniejszym załamaniem na końcu. Idealna jest zabudowa z najazdami dodatkowymi wysuwanymi spod zabudowy. Są one zdecydowanie bardziej praktyczne od tych wysuwanych ze środka.

Aby unieruchomić przewożone na lawecie auto, stosuje się pasy mocujące. Można je spinać kilkoma metodami. Możliwości są różne: dwupunktowe, trzypunktowe, z różnymi rodzajami szelek, z siatkami, z jednym lub dwoma napinaczami. W pomocy drogowej najczęściej stosuje się:

  • Mocowanie dwupunktowe z szelką, gdzie koło unieruchomione jest szelką umocowaną do felgi koła
  • Mocowanie trzypunktowe z rękawem gumowym, gdzie punkt środkowy oparcia pasa przebiega przez gumowy rękaw umocowany na górnej części koła
  • Mocowanie trzypunktowe z kostkami, gdzie pas opiera się o trzy punkty: laweta, kostki na oponie, laweta

Poszukując pasa odpowiedniego dla swoich potrzeb, można znaleźć dostawcę, który skonfiguruje pas specjalnie dla nas, biorąc pod uwagę zarówno długość i wytrzymałość taśmy lub rodzaj haków.

Wyciągarka na lawecie

Wyciągarka bywa czasem niezbędna przy zładunku. Najlepsza to taka, która umieszczona jest w szynie umożliwiającej jej swobodne przesuwanie na boki, co daje możliwość wyciągania na wprost bez względu na umiejscowienie haka w wyciąganym samochodzie. Wyciągarka może być hydrauliczna lub elektryczna, ważne, aby spełniała nasze oczekiwania. Dobra wyciągarka powinna być wyposażona w hamulec dwukierunkowy, podnoszący bezpieczeństwo pracy, działający zarówno podczas zwijania, jak i rozwijania liny. Doskonale sprawdzi się długi bęben – mieszczący długi zwój stalowej liny. Niebagatelnym udogodnieniem są wyciągarki wyposażone w mechaniczne dociskacze liny. Samochody d zadań specjalnych, jakimi są holowniki i lawety, powinny mieć na wyposażeniu wyciągarki o dużym udźwigu, co najmniej 6000 kg, spełniać wymagania normy EN 14492-1, w której Unia Europejska zawarła restrykcyjne wymagania dotyczące bezpieczeństwa użytkowania tego sprzętu. Do najpopularniejszych należą wyciągarki sterowane pilotem, wyposażone w odpowiednie przekładnie, o odpowiednim do potrzeb przełożeniu. Wyciągarki, spełniające normę EN 14492-1 są zaprojektowane tak, aby podnieść maksymalnie bezpieczeństwo użytkownika, bez względu na to, czy jest to osoba fizyczna czy profesjonalna firma pomocy drogowej.

Jak obsługiwać wyciągarkę?

Zawsze zgodnie z instrukcją i bezpiecznie.

Po pierwsze, zawsze w rękawicach. Rękawice ochronią dłonie, zagwarantują lepszy chwyt, powinny być grube i najlepiej skórzane. Powinno się ich używać zawsze, bez względu na pogodę. Nie mogą być za duże, gdyż groziłoby to wciągnięciem dłoni w rękawicy w zwoje liny, co, łatwo sobie wyobrazić, prowadziłby do ciężkich uszkodzeń. Z drugiej strony, rękawice muszą pozwalać na korzystanie z pilota bezprzewodowego wyciągarki. Czemu nie wolno dotykać liny gołymi rękami? Lina stalowa, po kilku użyciach jest pełna zadr, nierówności i opiłków metalu, co może wiązać się z poważnym poranieniem dłoni, a przecież trzeba czasem dłonią skontrolować proces równomiernego nawijania liny na bęben. No i o dłonie trzeba dbać, skoro żyje się z ich pracy.

Pasy do mocowania ładunku na lawecie

Do mocowania samochodu na lawecie używa się pasów transportowych. Pasy tego typu różnią się między sobą budową, wytrzymałością, hakami a także ceną. Aby wybrać bezpieczny pas mocujący do lawety, trzeba zwrócić uwagę na jego parametr LC, czyli wytrzymałość. W sprzedaży dostępne są pasy o różnej wytrzymałości, ale wybierając pas, warto pomyśleć jaką masę będzie miał pojazd przewożony na lawecie. Najczęściej do mocowania samochodów osobowych wybiera się pas o wytrzymałości 3,2 tony. Kompletując wyposażenie lawety warto wybrać pas o wytrzymałości od 3 do 5 ton, mniejsze parametry ignorując. Pas zbudowany jest z taśmy. A taśma ma inną wytrzymałość, niż pas, osłabiony przeszyciami na łączeniach. Najczęściej spotyka się taśmy szerokości 50 mm o nominalnej wytrzymałości od 4,5 do 7 ton, o wydłużeniu od 4 do 7%. Trzeba pamiętać, że wytrzymałość taśmy i wytrzymałość pasa to dwie różne rzeczy.

Długość pasa d lawety powinna oscylować w granicach 2,7 do 3,5 metra, niższa wartość będzie idealna dla umocowania na lawecie samochodu osobowego, natomiast bus, SUV, auto terenowe będzie wymagało dłuższego pasa mocującego. Ze względu na fakt, że w sprzedaży znajduje się kilka rodzajów mocowań haka do lawety, a mianowicie z podwójnym pazurem (standardowy), standardowy z wyżłobieniami, pojedynczy pazur, hak obrotowy i inne, należy przy zakupie haka upewnić się, że jego haki pasują do punktów mocowania lawety.

Aby ładunek był bezpieczny

Napinacze pasa nie powinny być plastikowe. Aby uniknąć zakupu chińszczyzny, tańszych podrób, wybierać należy pasy do lawet zgodne z unijną normą EN 12195-2, która to informacja widnieje na etykiecie pasa.

Aby ładunek był bezpieczny, należy zwrócić uwagę, jakich pasów używa wezwana pomoc drogowa. Czy laweta, która ma zabrać nasz samochód, wyposażona jest pasy porozdzierane, nacięte, zdeformowane? Może mające uszkodzone szwy i z popękanymi włóknami? Niedopuszczalne jest spinanie ładunków pasami powiązanymi, ze zniszczonymi, zdeformowanymi lub popękanymi napinaczami i okuciami.

Pozostałe wyposażenie lawety pomocy drogowej

Na wyposażeniu lawety w osprzęt pomocy drogowej nie należy oszczędzać. Zresztą, osprzęt pomocy drogowej musi być zgodny z unijnymi dyrektywami i normami, czasem bardzo restrykcyjnymi. Homologowane muszą być zarówno wyciągarki hydrauliczne i elektryczne, zgodne z normą EN 14492-1. Osprzęt do wyciągarek, obejmujący liny stalowe czy syntetyczne, smary, zawiesie, prowadnice, dociskacze, zblocza, przekaźniki, rolki, płyty montażowe, oraz pokrowce, śruby montażowe, przekaźniki, osprzęt do sterowania musi być dobrej jakości i z dobrych materiałów, nic więc dziwnego, że sporo kosztuje. Lawety wyposaża się w sprzęt hydrauliki siłowej, gdzie ważną rolę pełnią rozdzielacze hydrauliczne, pompy, siłowniki, przystawki. Pomoc drogowa to również właściwe oświetlenia pojazdu, niezbędne są belki świetlne, tzw. koguty, maszty świetlne czy lampy robocze. Do tego potrzeby jest osprzęt, taki jak wsporniki, uchwyty, włączniki przetwornice, podkładki. Do elektrycznego wyposażenia lawety trzeba też zaliczyć przewody rozruchowe i gniazda oraz wtyki pozwalające na awaryjne odpalenie samochodu, do którego została wezwana pomoc drogowa.

Nie ma pomocy drogowej bez odpowiednio skonfigurowanych skrzynek narzędziowych, otwieranych od gór lub dołu, pojemników na odpady, mat, szczotek, łopat i innych. W skrzyniach przechowuje się akcesoria niezbędne podczas transportu uszkodzonych pojazdów. Znajdą się w nich wózki transportowe, zblocza, liny, pasy.

Nie jest ławo, a przede wszystkim, nie jest tanio, wyposażyć lawetę pomocy drogowej. Ale laweta to pojazd specjalistyczny, i od jego wyposażenia zależy bezpieczeństwo zarówno pracowników jak i ładunków. Profesjonaliści pracują na profesjonalnym sprzęcie. Akcja ratunkowa powinna przebiegać sprawnie, a to gwarantuje tylko sprawny sprzęt.